Yabancı Uyruklu Öğretmen Çalıştırmak: Kurumlar İçin Bilgilendirme
Türkiye’de yabancı uyruklu öğretmen çalıştırmak isteyen eğitim kurumlarının, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun yanı sıra, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) mevzuatına da uyum sağlaması gerekir. Bu durum, süreci genel çalışma izni başvurularından biraz daha detaylı hale getirir.
1. Milli Eğitim Bakanlığı Onayı ve Denklik
Yabancı uyruklu bir öğretmeni istihdam etmeden önce atılması gereken ilk ve en önemli adım, adayın diplomasının ve pedagojik formasyonunun Türkiye’de denkliğinin alınmasıdır. Bu denklik süreci genellikle Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından yürütülür. Ayrıca, öğretmenin ders vereceği alana ilişkin MEB’den de gerekli onayların ve yeterliliklerin alınması gerekebilir. Özellikle özel okullar ve dil kursları için bu onaylar kritik öneme sahiptir.
2. Yabancı Öğretmen İstihdamına İlişkin Özel Şartlar
Milli Eğitim Bakanlığı’nın özel öğretim kurumlarıyla ilgili yönetmeliklerinde, yabancı öğretmen istihdamına dair bazı özel sınırlamalar veya teşvikler bulunabilir. Örneğin:
- Ders Saati Sınırlaması: Yabancı öğretmenlerin belirli derslerde veya toplam ders saatleri içinde belirli bir oranda istihdam edilebileceğine dair sınırlamalar olabilir.
- Anadil Şartı: Yabancı dil dersleri için (İngilizce, Almanca vb.) ilgili dilin anadili konuşuru olma şartı aranabilir.
- Türkiye’de Yaşama ve Çalışma Koşulları: Yabancı öğretmenin Türkiye’de yaşama ve çalışma koşullarına uyum sağlayabilmesi için kurumun belirli sorumlulukları olabilir (ikamet izni desteği, adaptasyon yardımı vb.).
3. Çalışma İzni Başvurusu Süreci ve Özel Durumlar
Yabancı öğretmenin çalışma izni başvurusu, genel 6735 Sayılı Kanun hükümlerine göre yapılır. Ancak bu süreçte ek olarak sunulması gereken belgeler olabilir:
- MEB Onayı: Öğretmenin diplomasının ve pedagojik yeterliliğinin MEB tarafından tanındığına dair belgeler.
- Eğitim Kurumu Bilgileri: Kurumun MEB ruhsatı, ders programı ve yabancı öğretmenin hangi dersleri vereceğine dair detaylı bilgiler.
- Denklik Belgesi: YÖK’ten alınan diploma denklik belgesi.
- Sabıka Kaydı: Yabancı öğretmenin kendi ülkesinden alacağı temiz sabıka kaydı belgesi de istenir.
Başvuru sırasında, yukarıda bahsettiğim gibi şirketin ödenmiş sermayesinin 500 bin TL olması veya brüt satışlarının 8 milyon TL veya 150 bin dolar ihracatının bulunması gibi genel ticari kriterler de değerlendirmeye alınır. Bu kriter, eğitim kurumları için de geçerli olabilir ve kurumun yabancı istihdam etme kapasitesini gösterir.
4. Türk Çalışan İstihdamı Dengesi
Yabancı öğretmen istihdam eden eğitim kurumları için de genel çalışma izni kriterlerinde yer alan Türk personel çalıştırma zorunluluğu göz önünde bulundurulmalıdır. Yani, belirli bir sayıda Türk vatandaşı istihdam etmeden yabancı öğretmen çalıştırmakta zorluk yaşanabilir. Bu oranlar ve kriterler Bakanlık tarafından belirlenir ve dönemsel olarak güncellenebilir.
5. Sosyal Güvenlik Yükümlülükleri
Yabancı uyruklu öğretmenler de Türkiye’deki diğer çalışanlar gibi sosyal güvenlik sistemine tabi tutulmalıdır. Kurum, öğretmeni SGK’ya bildirmek ve gerekli prim ödemelerini düzenli olarak yapmakla yükümlüdür. Bu, hem öğretmenin haklarını korur hem de kurumun yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar.
6. Süreli Sözleşmeler ve Uzatma
Yabancı öğretmenlerle genellikle belirli süreli iş sözleşmeleri yapılır. Çalışma izni de bu sözleşme süresine paralel olarak verilir. Sözleşme süresi sona erdiğinde ve öğretmenle çalışmaya devam edilmek istendiğinde, iznin bitiminden geriye doğru 60 gün içinde uzatma başvurusu yapılması gerekir.
Yabancı uyruklu öğretmen çalıştırmak, kurumlara kültürel çeşitlilik ve uluslararası eğitim kalitesi getirse de, yasal süreçlerin titizlikle yürütülmesini gerektiren bir alandır. Süreci doğru yönetmek için MEB’in ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın güncel mevzuatını yakından takip etmek ve gerektiğinde uzman hukuki danışmanlık almak büyük önem taşır.
