Türkiye’de yasal olarak Türk vatandaşlarına sınırlandırılmış ve yabancıların çalışması yasak olan çeşitli meslekler bulunmaktadır. Bu kısıtlamalar, Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun olarak bilinen bir kanundan kaynaklanmaktadır. Yabancılar için yasak olan mesleklerden bazıları diş hekimliği, ebelik, hemşirelik, eczacılık ve veterinerliktir. Bu kısıtlamaların sebebi Türk işçilerin istihdamını arttırmak ve ve bazı sektörlerin Türk vatandaşlarına has olarak korunmasını sağlamaktır.
Ulusal güvenlik kaygıları da Türkiye’de yabancıların belirli mesleklere kısıtlama getirmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kamu sağlığı, kamu güvenliği ve ulusal öneme sahip diğer alanlara duyarlı kabul edilen belirli mesleklerin ana hatlarını çizmiştir. Bu meslekler, özel güvenlik şirketlerinin kurucularını ve yöneticilerini içerir ancak bunlarla sınırlı değildir. Bu tür kısıtlamalar, yabancıların kritik sektörler üzerinde aşırı etkiye veya kontrole sahip olmamasını sağlayarak ülkenin güvenliğini ve istikrarını korumaya hizmet eder.
Bu kısıtlamalara rağmen, belirli kriterleri karşılamaları koşuluyla yabancıların Türkiye’de çalışma fırsatları hala mevcuttur. Yabancıların istihdama hak kazanabilmeleri için Türkiye’de en az beş yıl boyunca yasal olarak ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları ve yaptıkları işin Türk vatandaşlarına ekonomik kalkınma ve istihdam olanakları açısından katma değer yaratması gerekmektedir. Türk hükümeti bu gereklilikleri uygulayarak vatandaşlarının çıkarlarını korurken aynı zamanda vasıflı yabancı işçilerin katkılarıyla ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı teşvik etmek arasında bir denge kurmayı amaçlamaktadır.
Yabancıların Yapması Yasak Olan Meslekler
Türkiye’de kanunla Türk vatandaşlarına sınırlandırılmış, yabancıların bu alanlarda çalışmasını yasaklayan bazı meslek ve görevler bulunmaktadır. Bu alanlardan biri de özel güvenlik şirketlerinin kurucuları ve yöneticileri gibi askeri ve güvenlikle ilgili işlerdir. 1932 yılında yürürlüğe giren 2007 sayılı Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun, bu sınırlamaları belirleyen temel mevzuattır.
Yabancıların Türkiye’de çalışmasına izin verilmeyen mesleklerden bir diğeri de belirli sağlık mesleklerini içermektedir. 2021 yılı itibarıyla yasaklanan sağlık meslekleri arasında diş hekimliği, ebelik, hemşirelik, eczacılık ve veterinerlik yer almaktadır. Yabancıların bu alanlarda çalışma yasağı ilk kez 1219 sayılı Tıp Kanunu ile kamu sağlığı nedeniyle getirilmiştir. Ancak, yürürlükten kaldırılan 2007 sayılı Kanun’da adı geçen mesleklerin çoğunun günümüzde popüler olmaması, yabancılara yönelik kısıtlı mesleklerin sayısının azalmasına yol açmıştır.
Son olarak, Türkiye’de eğlence ve medya sektörleri içerisinde yer alan bazı sektörlerde yabancıların çalışması da yasaktır. Bu tür işlere hak kazanabilmek için yabancıların Türkiye’de en az beş yıl boyunca yasal ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları ve yaptıkları çalışmalarla Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına katma değer sağlamaları gerekmektedir. Türkiye’de meslek okulu, yüksekokul veya üniversiteden mezun olanlar için 2510 sayılı İskan Kanunu’na göre göçmenler, mülteciler veya belirli kriterleri karşılayan diğerleri için istisnalar geçerli olabilir.
Kaynak
- Türk Vatandaşlarına Hasredilen Meslekler. (n.d.) Retrieved December 8, 2023, from www.csgb.gov.tr
- Yabancılar İçin Yasak Meslekler – ATA Kurumsal. (n.d.) Retrieved December 8, 2023, from www.atakurumsal.com.tr/yabancilar-icin-yasak-meslekler/
- Türkiye’de Yabancılara Yasak Olan Meslek Grupları. (n.d.) Retrieved December 8, 2023, from dergipark.org.tr/tr/download/article-file/726867
- Türkiye’de Yabancılar İçin İstihdam. (n.d.) Retrieved December 8, 2023, from pitgem.org/2022/12/turkiyede-yabancilar-icin-istihdam/1. Türk Vatandaşlarına Hasredilen Meslekler. (n.d.) Retrieved December 8, 2023, from www.csgb.gov.tr
